Medewerkers van onze partnerorganisaties worden in hun dagelijkse praktijk niet alleen bewust, maar vaak ook onbewust geconfronteerd met signalen van uitbuiting. Dit deelproject is gericht op het versterken van de signaleringsfunctie van aandachtfunctionarissen mensenhandel van - in eerste instantie- gemeenten en de opvolging van concrete meldingen binnen de organisaties waarin zij werkzaam zijn. 

Op dit moment voert de politie het bestuurlijk toezicht op de prostitutiebranche uit. Landelijk is afgesproken dat dit wordt teruggelegd bij de gemeenten. In dit deelproject worden voor de gemeenten in onze eenheid hiervoor de randvoorwaarden gecreëerd en zorgen we voor een goede overgangsperiode. 

Op dit moment is er binnen de eenheid vooral zicht op de vergunde prostitutie. Daar vinden ook de reguliere controles plaats. Op internet wordt op tal van plekken seksuele dienstverlening aangeboden. Dit betreft zowel vergunde als niet-vergunde dienstverlening. De ervaring leert dat met name de niet-vergunde sector kwetsbaar is voor misstanden als uitbuiting. Dit deelproject is erop gericht beter zicht te krijgen op niet-vergunde prostitutie, zodat deze misstanden beter kunnen worden aangepakt. 

Mede onder invloed van de Corona-crisis is extra aandacht ontstaan voor de kwetsbare positie van arbeidsmigranten in Nederland. Niet alleen werken zij vaak onder slechte omstandigheden, ook met de huisvesting van arbeidsmigranten is het veelal slecht gesteld. Al langer is duidelijk dat de inschrijving van arbeidsmigranten in het Register Niet Ingezetenen (RNI) een belangrijk knelpunt vormt in de aanpak van arbeidsuitbuiting. Hierdoor is vaak niet duidelijk waar en onder welke omstandigheden arbeidsmigranten zich bevinden. Zo blijven niet alleen slachtoffers van uitbuiting, maar ook daders buiten beeld. 

In dit deelproject worden niet de arbeidsomstandigheden en het toezicht daarop als startpunt van de aanpak gekozen, maar juist de huisvestingssituatie. 

Ondanks de beperkt beschikbare middelen, is in 2020 een voorzichtige start gemaakt met dit deelproject.  

Uit onderzoek blijkt, dat personen met een lichte verstandelijke beperking zijn oververtegenwoordigd in de strafrechtsketen. Deze mensen zijn niet altijd alleen dader van een strafbaar feit, maar kunnen ook slachtoffer van criminele uitbuiting zijn. Onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel laat zien, dat er bij professionals onvoldoende kennis en bewustzijn is over deze vorm van mensenhandel. Om slachtoffers de juiste hulp te kunnen bieden én de daders van uitbuiting te kunnen aanpakken, is het van belang deze slachtoffers vroegtijdig te herkennen. 

In dit deelproject werken we aan het voorkomen van criminele uitbuiting. Dit doen we door professionals toe te rusten met kennis en een handelingsperspectief en door (potentiële) slachtoffers van criminele uitbuiting weerbaarder te maken.

Voor dit project waren aanvankelijk geen middelen beschikbaar. In het laatste kwartaal van 2020 hebben de ministeries van Justitie & Veiligheid, Volksgezondheid Welzijn & Sport en Sociale Zaken & Werkgelegenheid voor dit project gezamenlijk een subsidie beschikbaar gesteld (max. € 100.000,- per jaar voor drie jaar).