Ondermijning beter op de kaart zetten bij de partners op Schiphol

Website www.sterkeluchthaven.nl

We ontwikkelden en lanceerden de website www.sterkeluchthaven.nl. Met de website willen we luchthavenpersoneel informeren over de risico’s van ondermijning en de aanpak hiervan op de luchthaven. Daarbij wordt onder andere aandacht besteed aan de kwetsbare positie van schipholpashouders en hoe zij zich kunnen wapenen tegen ondermijning. Ook wordt uitgelegd hoe melding kan worden gedaan van signalen van ondermijnende criminaliteit.

Animatiefilms Ondermijningsbeeld en Schipholpashouders

We lieten twee animatiefilms maken. De ene animatie is bedoeld om uit te leggen wat ondermijnende criminaliteit op de luchthaven inhoudt volgens het ondermijningsbeeld en voor welke uitdagingen we staan om hier het hoofd aan te bieden. In de andere animatie worden schipholpashouders bewust gemaakt van hun eigen kwetsbare positie en van de rol die zij zelf kunnen spelen in de aanpak van ondermijnende criminaliteit.

Publiek-private netwerkgroep communicatie

Er is een netwerkgroep communicatie opgericht, waarin publieke en private partijen zijn vertegenwoordigd. De doelen van de netwerkgroep zijn: het vergoten van de kennis over de gezamenlijke aanpak van ondermijning op de luchthaven onder luchthavenpersoneel, het creëren van een open cultuur en het bevorderen van het melden van signalen van ondermijning. Daarnaast denkt de netwerkgroep mee met de opzet van een integrale campagnestrategie.

Publiek-private netwerkgroep awareness

Er is een netwerkgroep awareness opgericht, waarin publieke en private partijen zijn vertegenwoordigd. Het doel van de netwerkgroep is het onderwerp awareness (bewustzijn) op het gebied van ondermijnende criminaliteit bij de diverse organisaties op de agenda te krijgen, zodat zij hieraan zelf (met behulp van project Orville) vorm en inhoud gaan geven.

Ontwikkeling bewustwordingstrainingen op maat

We gingen in gesprek met publieke en private partners over hun wensen en behoeften ten aanzien van de training van medewerkers op het gebied van bewustwording. Ook verkenden we alternatieve trainingsvormen zoals train-de-trainer, escaperooms, virtual realitygames en e-learnings. Doel hiervan was om trainingen op maat aan te kunnen bieden, op een aansprekende manier.

Bewustwordingstrainingen personeel Koninklijke Marechaussee (KMar)

Er zijn in pilotvorm bewustwordingstrainingen gegeven aan personeel van de KMar. Het ging hier om een viertal trainingen voor operationele medewerkers met taakaccenten in zowel de handhaving, opsporing en beveiliging op Schiphol.

Points of contact ondermijning (POCO’s)

Er zijn bij verschillende publieke en private partijen mogelijke Points of Contact Ondermijning (POCO’s) benaderd. Deze POCO’s zorgen voor samenhang, samenwerking en borging binnen hun eigen organisatie op het gebied van ondermijning en vormen samen een stevig netwerk. In 2021 zullen POCO’s worden opgeleid om hun rol en positie binnen de eigen organisaties goed vorm te kunnen geven.

Resultaten & effecten

Circa 1300 unieke bezoekers van de website (men verwacht in 2021 een significante toename door de awarenesstrainingen, een communicatiecampagne en e-learining);
Informatie over de risico’s van ondermijning worden eenvoudig uitgelegd voor een grote doelgroep op de luchthaven;
Er is een strategisch communicatieplan opgesteld. Daarin is een integrale communicatiedoelstelling geformuleerd, zijn doelgroepen geïdentificeerd, afspraken gemaakt over de aanpak, de ontwikkelingen en de resultaten van interventies. Daarnaast is vastgelegd hoe wordt gewerkt aan bewustwording van het belang van integriteit en de bereidheid om vermoedelijke misstanden of signalen van ondermijning te melden, inclusief de bijbehorende kernboodschappen, toon, logo, Q&A’s en woordvoering, persberichten en boilerplate en mogelijkheden en middelen voor communicatie;
De netwerkgroep komt regelmatig bijeen om uitwerking te geven aan het plan;
We hebben trainingsdoelgroepen geïdentificeerd en inzicht gekregen in de trainingsbehoefte van de verschillende partners en bijpassende aansprekende trainingsvormen;

Op basis van de verkregen inzichten is gestart met de ontwikkeling van verschillende bewustwordingstrainingen. Zo wordt nu onder meer een e-learningprogramma en een bijbehorende communicatiecampagne (inclusief toolkit) voor op de werkvloer ontwikkeld. Hiervoor is een publiek-private begeleidingscommissie ingesteld;
Uit de evaluatie van de pilot bewustwordingstrainingen bij de KMar bleek de alertheid van signalen van ondermijning te zijn verhoogd. Zo steeg het aantal incidentregistraties met de projectcode ondermijning;
De bewustwordingstrainingen zijn zeer positief ontvangen. Dit enthousiasme is overgeslagen op andere partners zoals de Douane, Schiphol Group en KLM, die nu een soortgelijke training aan het eigen personeel wil aanbieden;
De grotere deelnemende partijen, zowel publiek als privaat, hebben reeds hun POCO’s aangewezen. Met de kleinere partijen wordt momenteel contact gezocht. Dit is een voortdurend proces;
De POCO’s zijn tevens vertegenwoordigd in de integrale werkgroepen op de luchthaven v.w.b. ondermijning.

Linkjes en downloads

Uit de evaluatie bleek de alertheid van signalen van ondermijning te zijn verhoogd. Zo is het aantal registraties met de projectcode ondermijning gestegen en hebben collega’s n.a.v. de training met terugwerkende kracht de projectcode aan registraties toegevoegd.” - Stafadviseur KMar

"Als burgemeester van Haarlemmermeer ben ik (mede-)verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in mijn gemeente en dus ook op Schiphol. Voor mij is het heel simpel: misdaad mag niet lonen. Criminelen verrijken zich ten koste van de samenleving én ze brengen anderen in gevaar. Daarom werk ik, samen met de Douane, de FIOD, de KMar, het Openbaar Ministerie, het RIEC Noord-Holland, KLM en Schiphol, aan een integere en veilige luchthaven. Waar u veilig uw werk kunt doen en waar misdaad niet loont.” - Marianne Schuurmans-Wijdeven, burgemeester Haarlemmermeer